12 ay ve daha uzun prim borcu olan esnafla tarımda çalışan Bağ-Kur’lunun borcu dondurulacak. Emekli olamayan, sağlık hakkından da ailesiyle birlikte yararlanacak. Başbakan Ahmet Davutoğlu’nun geçen hafta açıkladığı prim borcu bulunan ve yapılandırma fırsatından yararlanmayan Bağ- Kur’lulara sağlanacak ‘dondurma’ hakkının nasıl uygulanacağı belli oldu. TBMM Sağlık, Aile, Çalışma ve Sosyal İşler Komisyonu’nda görüşülen iş sağlığı ve güvenliğiyle ilgili yasa tasarısına eklenen yeni maddeyle, geçmişten gelen prim borcu olduğu için emeklilik ve sigortalı sağlık hakkından yararlanamayan 1 milyon 305 bin Bağ- Kur’lunun eski borçları dondurulacak. 5510 Sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu’na geçici 63’üncü madde olarak eklenecek düzenlemenin birçok yönü bulunuyor.
BORÇ VAR DİYE HACİZ DE BİTİYOR
Borcu bulunduğu için Sosyal Güvenlik Kurumu’nun (SGK) karşıladığı sağlık hizmetlerinden yararlanamayan veya emekli olmaya yetecek kadar prim ödemesi bulunduğu halde geçmişteki borcundan dolayı emekli olamayan kişiler bu düzenlemeyle rahat nefes alacak. Diğer taraftan, borçlarıyla birlikte sigortalılık süreleri de dondurulan Bağ-Kur’lular ile geçmişte çıkarılan kanunlarla benzer şekilde borçları ve sigortalılık süreleri askıya alınanlar ileride ellerine para geçtiği takdirde borçlarını ödeyerek sigortalılık sürelerini yeniden ihya edecek, yani bu süreleri emekliliklerine saydırabilecek. Örneğin 1990-2005 arasında düzenli prim ödemiş Bağ-Kur’lu bir kişi, 2006-2009 yıllarında işleri bozulduğu için primlerini ödeyemediğinden dükkânını kapatıp işçi olarak 2010 yılından bu yana 5 yıl çalıştı diyelim. Bu kişinin 15 yıl Bağ- Kur’lu, son 5 yıl da işçi olarak prim ödediği süreler işçi statüsünde emekli olmasına yetiyor. Fakat bu kişi arada kalan 4 yıllık dönemdeki borcundan dolayı şu an emekli olamıyor. Bağ- Kur’luların 12 aydan uzun süreli prim borçlarıyla birlikte, bu dönemlere ilişkin sigortalılık süreleri de dondurulacak. Emeklilik hesabında bu süreler yok kabul edilecek. Ancak, SGK artık, “Borcun var” diyerek bu kişiler hakkında haciz işlemi yapmayacak.
BİN TL’NİN ALTINDAKİ HASTANE BORÇLARI SİLİNECEK
Sağlık Bakanlığı ve bağlı kuruluşlarına ait hastanelere olan bin lira ve altındaki tedavi borçlarının tamamı silinecek. Daha yüksek borçlar ise yarısı ödendiği takdirde kalan tutarı silinecek. Yaklaşık 500 bin faturadan oluşan ve 107 milyon lira dolayındaki bu borçların daha çok Bağ- Kur’lulara ait olduğu öğrenildi. TBMM Plan Bütçe Komisyonu’nda torba yasa teklifinin görüşmeleri sırasında AK Partili Süreyya Sadi Bilgiç’in imzasıyla verilen önergeye göre, af kapsamındaki alacaklar sadece Sağlık Bakanlığı ve bağlı kuruluşlara ait hastaneleri kapsayacak. Bu hastanelerde tedavi hizmeti verildiği dönemde herhangi bir nedenle sosyal güvenlik mevzuatı kapsamında sağlık yardımından yararlanamayan kişilerce, 31 Aralık 2014 tarihine kadar tahsil edilememiş alacak tutarlarının yüzde 50’si bir yıl içerisinde ödendiği takdirde, geri kalan kısmı cezalarıyla birlikte silinecek. Alacak tutarı bin lira ve altında ise borcun tamamı silinecek. Alacak tutarının yarısının bin liranın altında olması halinde ise bin liralık tutar silindikten sonra kalan kısım tahsil edilecek.
3 AY SÜRE TANINACAK
Yasanın yürürlüğe gireceği tarihi izleyen ay başından itibaren 3 ay süre verilecek. Bu sürede ödeme yapılmazsa dondurma süreci başlayacak.
DİLEKÇE GEREKMEZ
Yasada net olarak yer verilmemekle birlikte dondurma işlemi için ayrıca dilekçe gerekmeyeceği belirtiliyor.
TASARININ UYGULAMASI NASIL OLACAK? ESNAFLIĞA DEVAM EDENLERİN SİGORTASI YENİDEN BAŞLATILACAK
Prim borçları ve bu borçlara ilişkin sigortalılık süreleri dondurulanlardan halen 4/B statüsünde Bağ-Kur’lu olarak çalışmaya devam edenlerin sigortalılıkları, bu düzenleme yürürlüğe girdikten sonraki aybaşı itibarıyla yeniden başlatılacak.
DONDURULAN SİGORTA SÜRELERİ YENİDEN CANLANDIRILABİLECEK
Bağ-Kur’lulara, ileride işleri düzelip ellerine para geçince borçlarını ödeyerek sigortalılık sürelerini ihya etme, yani yeniden canlandırma hakkı da tanınacak. Bu amaçla SGK’ya yazılı olarak başvuran sigortalılar, dondurulmuş olan sigortalılık sürelerine ilişkin yeniden borç hesaplaması yapılmasını talep edecek.
BU KESİME GSS PRİM BORCU DA ÇIKARILMAYACAK
Genel Sağlık Sigortası (GSS) 1 Ocak 2012 tarihinden itibaren herkes için zorunlu hale getirildi. Fakat, 1 Ocak 2012 tarihinden günümüze kadarki borçlarıyla birlikte sigortalılık süresi dondurulan kişilere geçmişe yönelik GSS prim borcu çıkarılmayacak. Bu kişiler borçlu oldukları sürelerde ne kendileri ne de bakmakla yükümlü oldukları kişiler adına sağlık hizmeti alamadıkları için prim yükümlülüğünden de kurtulacak.
AİLE BOYU SAĞLIK CEZASI BİTECEK
Prim borcu bulunan Bağ-Kur’luların hem kendileri hem de eşi ile 18 yaşından büyük olup bakmakla yükümlü olduğu çocukları sağlık hizmetinden mahrum kalıyordu. Borçlar dondurulunca bu kişiler artık sağlık hizmeti almaya başlayacak.
BORCU SİLİNENLER DE HAKTAN YARARLANABİLECEK
Sonuncusu 17 Nisan 2008 tarihinde olmak üzere, daha önce çeşitli kanunlarla, 5 yıl ve daha uzun süreli Bağ-Kur prim borçları ve sigortalılık süreleri askıya alındı. Sigortalılık süresini yeniden canlandırma hakkından sigortalılıkları daha önce dondurulmuş bu kişiler de yararlanabilecek. Örneğin 2008 yılındaki yasayla 3 yıllık prim borcunu ödeyemediği için bu süreye ilişkin sigortalılık süresi artık yok farz edilen Bağ-Kur’lu, bugünkü asgari ücret üzerinden 14 bin 57 lira ödediği takdirde borcunu kapatabilecek. Diğer koşulları da sağlıyorsa bu sayede hemen emekli aylığı bağlatabilecek.
ŞİRKET ORTAKLARI TASARIDA YOK
Komisyonda kabul edilen düzenlemeye göre, borçlarını ve sigortalılık sürelerini dondurma hakkından kendi adına ve hesabına bağımsız çalışan esnaf, 5510 sayılı kanunun 4. maddesinin 1. fıkrasının b bendi çerçevesindeki Bağ-Kur’lular ile tarım Bağ-Kur’luları yararlanacak. Bu tanıma göre anonim ve komandit şirket ortakları dondurma hakkı kapsamında görünmüyor.
İHYA SIRASINDA BORÇ FAİZSİZ ÖDENECEK
Şu an gecikme ceza ve faizleriyle birlikte katlandığı için borcunu ödeyemez hale gelen Bağ-Kur’lular, ileride ödeme talebinde bulunduklarında asgari ücret üzerinden faizsiz ödeme yapacaklar. Başvuru yaptıkları tarihte brüt asgari ücret ne ise onun üzerinden yüzde 32.5’i oranında prim ödeyecekler. Şu an bin 201.5 lira olan brüt asgari ücret üzerinden ödeme yapıldığı takdirde 12 aylık borç için 4 bin 685 lira ödeme yapıldığında o süreye ilişkin sigortalılık süresi yeniden canlandırılacak. Sigortalının başvurusu sonrası SGK tarafından hesaplanan borçların tamamının, tebliğ tarihinden itibaren 3 ay içerisinde ödenmesi zorunlu olacak. Şayet borcun bir kısmı ödenmiş tamamı ödenmemişse, ödenmiş tutarlar da faizsiz olarak iade edilecek ve yeniden sigortalılık süresinin dondurulduğu döneme dönülecek. Kaynak:Habertürk
